I Liceum Ogólnokształcące
im. Feliksa Fabianiego w Radomsku
Szkoła otwarta na ludzi
ARTYKUŁ
Feliks Franciszek Fabiani
(1838 – 1904)
Feliks Fabiani, syn Tomasza i Salomei z Szawłowskich, urodził się 22 maja 1838 roku w Krzepicach koło Częstochowy. Ukończył szkołę elementarną w Iwanowicach, w której nauczycielem był jego ojciec. Następnie naukę kontynuował w pięcioletniej ogólnej szkole powiatowej w Wieluniu, a w latach 1856 - 1860 w Instytucie Nauczycieli Elementarnych Warszawskiego Okręgu Naukowego w Radzyminie. Tam za celujące wyniki w nauce otrzymał stypendium, które jednak po ukończeniu Instytutu musiał odpracować. W 1860 roku władze oświatowe, prawdopodobnie na jego prośbę, skierowały go do Radomska. Wybór miasta mógł być też związany z faktem, że w latach 1854 – 1855 burmistrzem Radomska był jego stryj – Ludwik Fabiani. Bratanek mógł liczyć, że ze względu na krewnego łatwiej będzie mu odrobić stypendium w państwowej szkole elementarnej.
W 1862 roku Aleksander Wielopolski zostaje mianowany naczelnikiem rządu cywilnego w Królestwie Polskim. W ramach reform przywrócił m.in. nauczanie języka polskiego w szkołach oraz starał się odbudować sieć szkolnictwa podstawowego. Władze nie mogąc uruchomić niezbędnej liczby szkółek, często udzielały zezwoleń na zakładanie szkół prywatnych.
Otwarcie szkoły Feliksa Fabianiego, nazywanej Pensyą Prywatną Męską, nastąpiło 1 września 1862 roku. Liczyła ona trzy klasy: wstępną, pierwszą i drugą. Później rozbudowano ją do pięciu klas: preparanda, przedwstępna, wstępna, pierwsza, druga. Pierwsze trzy pełniły funkcje szkoły elementarnej, w dwóch następnych realizowano program gimnazjum, m.in. z nauką języków obcych: francuskim, niemieckim i łaciną. Na potrzeby szkoły Fabiani wynajął drewniany budynek przy ul. Żabiej (obecnie ul. Żeromskiego). Początkowo uczyło się w niej 22 uczniów, a pod koniec życia Fabianiego liczba ta wzrosła do 308 podopiecznych. W tym samym roku ożenił się z Filipiną Dembską, córką Michała i Anny z Prokulskich, z którą miał siedmioro dzieci: Kazimierza, Wiktoryna, Helenę, Emilię, Henryka, Mariannę i Leontynę.
W roku 1863 wybuchło powstanie styczniowe. Fabiani należał do grupy powstańczej, której zadaniem było wysadzenie mostu kolejowego na Warcie (6 km od Radomska). Był to jedyny drewniany most na linii kolejowej Warszawa – Wiedeń. Ostatecznie nic z tego nie wyszło i później nie uczestniczył już w działaniach powstańczych.
Po powstaniu styczniowym rozpoczął się proces rusyfikacji. Zlikwidowano odrębność polityczną i narodową Królestwa Polskiego, nadając mu również nową nazwę Kraju Przywiślańskiego. Zrusyfikowano administrację, sądownictwo i szkolnictwo. W szkołach wyższych wykształcenie mogli zdobywać tylko Rosjanie. W pozostałych szkołach językiem wykładowym był rosyjski, a Polacy uczyli się języka polskiego jako przedmiotu nadobowiązkowego. Po polsku nauczano tylko religii.
W 1872 roku budynek szkoły przy ul. Żabiej spłonął. W tej sytuacji Fabiani kupił dawną rezydencję hrabiostwa Ostrowskich przy ul. Długiej (obecnie ul. Fabianiego). Na całość składał się murowany piętrowy dom, drewniane zabudowania gospodarcze i park z chińską altaną. Dobudowano później jeszcze piętrowe skrzydło. Od frontu, na parterze, mieścił się salon i kaplica, na górze sale szkolne, internat, stołówka, mieszkanie dyrektora, pokoje nauczycieli.
Szkoła w założeniu nie była traktowana jako instytucja dochodowa. Uczniowie pochodzili bardzo często z ubogich rodzin i za szkołę, mieszkanie w internacie oraz wyżywienie albo nie płacili, albo uiszczali symboliczne kwoty. Wielu z nich Fabiani zabierał prosto z ulicy i oferował darmową naukę. Uczęszczała tu młodzież nie tylko polska, ale byli też Rosjanie, Niemcy i Żydzi. Nigdy nie było konfliktów na tle narodowościowym.
W 1879 roku kuratorem warszawskiego okręgu szkolnego został mianowany Aleksandr Apuchtin, który do szkół wprowadził system policyjny. Jednak żaden z uczniów nigdy nie doniósł, że poza szkołą uczniowie rozmawiali po polsku i śpiewali polskie piosenki. Elementami wychowania patriotycznego były wycieczki nad Wartę, Bobry i Topisz, gdzie Fabiani opowiadał swoim uczniom fragmenty zakazanej historii Polski.
Fabiani uczestniczył też aktywnie w życiu społecznym miasta. Był jednym z założycieli Ochotniczej Straży Pożarnej. Jeździł do pożarów, osobiście kierował akcją gaszenia. Werbował czynnych i honorowych członków. Ponadto działał w komitecie budowy kościoła farnego św. Lamberta i brał udział w pracach murarskich. Należał też do kilku organizacji charytatywnych.
Jednocześnie warto dodać, że absolwenci szkoły byli zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych kolei Warszawsko – Wiedeńskiej, pracowali w przemyśle, część kontynuowała naukę w gimnazjach rządowych, a potem na studiach wyższych. Do wybitnych osób, które ukończyły szkołę Fabianiego można zaliczyć: biskupa Antoniego Szlagowskiego – słynnego kaznodzieję i autora licznych prac z zakresu biblistyki, profesora Wacława Tokarza – historyka na Uniwersytecie Warszawskim, Romualda Mielczarskiego – pioniera spółdzielczości oraz wielu innych.
Feliks Fabiani zmarł 11 marca 1904 roku. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Radomsku.
Radosław Oziembała
Źródło: Ewa Przyłubska – Siatkowska, Z Iwanowic na Sorbonę, Warszawa 2008
AKTUALNOŚCI
NARODOWE ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI
11 listopada 1918 roku to jedna z najważniejszych dat w dziejach Polski. Z tej okazji w naszej szkole zorganizowana została akademia upamiętniająca Święto Niepodległości. Wspólnie zgromadziliśmy się, aby uczcić tych, którzy poświęcili swoje życie dla wolnej Polski.
Uroczystość rozpoczęliśmy od wspólnego odśpiewania hymnu narodowego, oddając hołd wszystkim, dzięki którym możemy dziś żyć w wolnym kraju. Uczniowie przygotowali wzruszający program artystyczny, przypominający najważniejsze momenty w drodze do niepodległości w postaci stacji kolejowych: Niewola, Powstania: kościuszkowskie, listopadowe, styczniowe, Pierwsza wojna światowa, Wolność oraz bohaterów, którzy nie poddawali się nawet w najtrudniejszych czasach.
W atmosferze zadumy mogliśmy poczuć dumę z naszej historii oraz poczucie odpowiedzialności za jej pamięć. Uczniowie recytowali poezję i śpiewali pieśni, które od lat są symbolem naszej przeszłości, ucząc szacunku do tradycji i jednocząc nas z narodową historią. Koncert przygotowali uczniowie klas: I C, II D, II E, III D 1, III B, IV D, IV E 1.
Nauczyciele odpowiedzialni za przygotowanie:
Małgorzata Machaj
Bożena Ujma
Radosław Oziembała
Miejskie obchody 107. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości
11 listopada w naszym mieście uroczyście obchodzono 107. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Najpierw była msza św. w Kolegiacie św. Lamberta, a następnie przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, partii politycznych, szkół, organizacji społecznych złożyli wiązanki i wieńce pod tablicą Józefa Piłsudskiego, która znajduje się na budynku Muzeum Regionalnego. Nasze Liceum reprezentował poczet sztandarowy w składzie: Maja Bugajska, Maria Cieśla, Lena Michalska-Wilk, Maria Jurczyk, Maksymilian Bareła i Piotr Osiewak.
Podsumowanie warsztatów z języka niemieckiego
4 listopada został rozstrzygnięty konkurs przeprowadzony podczas warsztatów z języka niemieckiego.
Pan Dyrektor Bogdan Węgrzyński i pani Wicedyrektor Anna Piotrowska-Borowicz pogratulowali laureatom umiejętności lingwistycznych i wręczyli wyróżnionym uczestnikom inicjatywy upominki. Dyplomy za zajęcie I miejsca otrzymali: Liliana Hajdas (IIIC), Julia Liczberska (IE), Milena Wrońska (IE), Jakub Trajdos (IE) i Kacper Wawrzyniak (IE); II miejsce zajęły uczennice z klasy IIID: Maja Domińczyk, Oliwia Kałuża, Lena Koperska i Dominika Machnik; III miejsce przyznano: Marii Jurczyk (ID), Darii Kołodziejczyk (IIIC), Marcie Łysik (IIIC) i Lenie Michalskiej – Wilk (ID).
Gratulujemy wszystkim nagrodzonym licealistom i życzymy dalszych sukcesów na drodze doskonalenia języków obcych.
Iwona Bałazińska
Nauka języka obcego wykreowana inaczej niż zwykle
Ćwiczenia na koncentrację i techniki szybkiego zapamiętywania przy jednoczesnym wyborze ciekawych i praktycznych źródeł informacji przynoszą doskonałe efekty podczas nauki języka obcego. O tym fakcie przekonali się nasi licealiści biorący udział w nietypowych zajęciach z języka niemieckiego, które odbyły 28 października 2025 w trzech grupach warsztatowych. Celem lekcji było zdobywanie kompetencji lingwistycznych w obszarze bloku tematycznego „Żywienie”. Młodzież poznawała i utrwalała słownictwo i struktury gramatyczne w sposób spontaniczny. Nazwy artykułów spożywczych, posiłków, metody ich przygotowywania stały się bazą różnorodnych zadań. Po wprawkach językowych, uczestnicy bez trudu interpretowali autentyczne treści obcojęzyczne. Uczniowie, dowiedzieli się, co proponują niemieccy blogerzy kulinarni Foodblogs i zostali zachęceni do sięgania po oryginalne przepisy niemieckojęzyczne ukierunkowane na zdrowe żywienie. Symulacja przygotowywania potraw przy wykorzystaniu Internetu spowodowała, iż biorący w warsztatach udział pracowali efektywnie i z dużym zaangażowaniem. Swój akces do udziału w niecodziennych zajęciach językowych zgłosiły 63 osoby. Wkrótce poznamy uczestników, którzy otrzymają nagrody za wyróżniającą pracę podczas warsztatów.
Zajęcia wizytowali pan dyrektor Bogdan Węgrzyński i pani wicedyrektor Anna Piotrowska – Borowicz. Uczestnikom warsztatów gratuluję umiejętności lingwistycznych, dzięki którym z łatwością rozwiązywano zaproponowane zadania.
Iwona Bałazińska
WYRÓŻNIENIE DLA NAUCZYCIELA I LO
W piątek, 17 października 2025 r., odbyło się walne posiedzenie Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego, na którym zostały wręczone nagrody za wkład pracy i rozwój sportu szkolnego Powiatu Radomszczańskiego w l. 2021 – 2025 dla nauczycieli wychowania fizycznego szkół średnich.
Wśród nagrodzonych znalazł się nauczyciel naszej szkoły Pan Michała Machura.
GRATULUJEMY!!!
KOMUNIKATY
Apel Społeczności Szkolnej I Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku
Dyrekcja i Rada Rodziców w I Liceum Ogólnokształcącym im. F. Fabianiego w Radomsku zwraca się z prośbą do mieszkańców Radomska i Absolwentów ILO oraz właścicieli firm radomszczańskich o wpłaty na renowację bardzo zniszczonego nagrobka Patrona szkoły Feliksa Fabianiego, usytułowanego na Starym Cmentarzu w Radomsku. Wpłat można dokonywać na konto Rady Rodziców 17 8980 0009 2008 0000 1451 0001 z dopiskiem „ Feliks Fabiani” lub w sekretariacie szkoły, przy ul. Armii Krajowej 30.
Feliks Fabiani to postać zasłużona dla Radomska. Był założycielem szkoły elementarnej i pierwszego gimnazjum męskiego w Radomsku. Aktywnie uczestniczył w życiu społecznym miasta - był jednym z założycieli OSP, działał w komitecie budowy kościoła farnego św. Lamberta, należał też do kilku organizacji charytatywnych. Jako jeden z nielicznych radomszczan został uhonorowany ulicą jego imienia.
1 listopada 2025r. w Radomsku odbyła się kolejna kwesta na ratowanie zabytkowych nagrobków na Starym Cmentarzu w Radomsku, druga, której głównym organizatorem jest Stowarzyszenie Spot Radomsko, a wśród kwestujących byli przedstawiciele władz miasta i powiatu, radni , dyrektorzy szkół i instytucji miasta i powiatu, społecznicy. Zebrana kwota to (podobnie jak w ubiegłym roku) ok. 24 tys. zł, a przewidywany koszt renowacji grobu F. Fabianiego to ok. 80 tys. zł. Szanowni Państwo każda przekazana złotówka pozwoli Nam zachować dla następnych pokoleń cząstkę historii naszego Radomska!
Dyrekcja, Rada Rodziców i społeczność szkolna I Liceum Ogólnokształcącego im. F. Fabianiego w Radomsku
SEZON NA CZYTANIE
18 bestsellerów zupełnie za darmo przez cały listopad.
Nasza szkoła po raz kolejny włącza się do jednego z największych w Polsce projektów promujących czytelnictwo czyli do ogólnopolskiej akcji CZYTAJ.PL
Czytać i słuchać bestsellerowych książek można od 1 do 30 listopada.
Akcja ma charakter bezpłatnej wypożyczalni bestsellerowych ebooków i audiobooków. Aby wziąć w niej udział, należy pobrać aplikację mobilną Woblink i przy jej pomocy zeskanować kod QR umieszczony na jednej z oficjalnych grafik akcji. Kod QR jest kluczem do wirtualnej biblioteki, w której można znaleźć wyjątkowe bestsellery. Tegoroczna lista lektur jest niezwykle bogata, a formuła akcji uproszczona. 18 starannie wyselekcjonowanych, atrakcyjnych książek dostępnych jest w ramach jednej biblioteki, bez podziału na książki młodzieżowe i dla dorosłych. Miłośnicy literatury z łatwością wybiorą coś dla siebie spośród takich kategorii jak Young Adult, reportaże, literatura piękna, obyczajowa oraz kryminały. Tak jak w zeszłym roku, książki będzie można czytać na czytnikach elektronicznych inkBOOK oraz Kindle.
Szczegółowe informacje oraz listę dostępnych książek można znaleźć na stronie: https://akcja.czytajpl.pl/
Budowa systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży
Budowa systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieżyZapraszamy do udziału w pracach Koła Filozoficznego.
W programie zajęć
- Lektura klasycznych i współczesnych tekstów filozoficznych
- Dyskusje na ciekawe i aktualne tematy związane z filozofią
- Możliwość udziału w Olimpiadzie Filozoficznej
Zajęcia prowadzi p. Jacek Michniowski
Chętni proszeni o kontakt z prowadzącym
Tematyka XXXVIII Olimpiady Filozoficznej
Nieodpłatna pomoc prawna
Lista jednostek nieodpłatnego poradnictwa, dostępnego dla mieszkańców Powiatu Radomszczańskiego, o której mowa w Ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.
Miejsca, gdzie w Powiecie Radomszczańskim udzielana jest nieodpłatna pomoc prawna Lista jednostek nieodpłatnego poradnictwa
11 marca 2025 r. uroczyste otwarcie "Eko - Laboratorium Biologicznego" w I LO w Radomsku.
Pracownia powstała w ramach konkursu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi "Nasze ekologiczne pracownie”.
Całkowity koszt zadania : 70 000 zł. Pozyskane środki z WFOŚ i GW w Łodzi – 60 000zł, wkład własny, środki z Powiatu Radomszczańskiego – 10 000zł. Pozyskane fundusze pozwoliły utworzyć nowoczesną, funkcjonalną , bogatą w pomoce dydaktyczne pracownię, dającą młodzieży atrakcyjne warunki nauczania, a nauczycielom komfortowe warunki pracy. W Eko- Laboratorium Biologicznym będą odbywać się zajęcia z biologii, w większości na poziomie rozszerzonym, zajęcia przygotowujące młodzież do konkursów i olimpiad, projektów ekologicznych. Przerobiono instalację elektryczną, wycyklinowano i pomalowano podłogę, wyremontowano i pomalowano ściany, odnowiono parapety. Zakupiono jednoosobowe stoliki, krzesła, szafy, biurko, komputer. Zakupiono m.in. sprzęt laboratoryjny, mikroskopy z możliwością podłączenia do komputera, lupy, modele biologiczne, zestawy mikroskopowych preparatów biologicznych, zestawy do badania właściwości powietrza, zanieczyszczenia i hałasu, badania gleby, model DNA, zestawy wskaźników do doświadczeń szkolnych i eksperymentów, fartuchy, stetoskopy uczniowskie, szkło laboratoryjne, mobilną szafę laboratoryjną mobiLab. Tablica kredowa została zastąpiona monitorem interaktywnym, dotykowym, który łączy w sobie funkcjonalność tablicy interaktywnej z komputerem, projektorem i głośnikami. Prezentowanie na ekranie obrazy, pozwolą pokazać obiekty w bardzo dużej rozdzielczości. Na ścianach pracowni umieszczony został układ okresowy pierwiastków . W oknach pojawiły się nowe rolety. Na parapetach piękne kwiaty.
Beata Zając-Turlejska
DYPLOMY, CERTYFIKATY, PODZIĘKOWANIA
